Adalet Bakanımız Sayın Yılmaz Tunç’un teşrifleriyle, “Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Geliştirilmesi” Avrupa Birliği-Avrupa Konseyi Ortak Projesi kapsamında, 9 Mayıs 2024 tarihinde, ‘‘ Uzlaştırma Uluslararası Sempozyumu’’ düzenlenmiştir.
Uzlaştırma kurumunun onarıcı adalet bağlamında ele alınması, özellik arz eden konular ve karşılaştırmalı hukuk bakımından incelenmesi amacıyla düzenlenen Sempozyuma;
Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanvekili Mehmet Akif Ekinci, Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyesi Prof. Dr. Çetin Arslan, Adalet Bakan Yardımcısı Niyazi Acar, Adalet Bakan Yardımcısı Hurşit Yıldırım, İstanbul Bölge Adliye Makemesi Başkanı Murat Boylu, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısı Metin Sarıhan, Bakanlığımız temsilcileri, Cumhuriyet başsavcıları, Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu başkanları, Cumhuriyet savcıları, hâkimler, uluslararası uzmanlar, uzlaştırma bürosu personeli, uzlaştırmacılar ile akademisyenler katılmıştır.
Sempozyumun açılış kanuşmasını yapan Adalet Bakanı Sayın Yılmaz Tunç; modern ceza hukukunda mağdurun uğradığı zararın telafi edilmesinin ve ceza yargılaması sürecinde haklarının korunmasının önem arz ettiğini, bu kapsamda ceza adaletine ilişkin reform çalışmalarında temel mevzuatımızın insan odaklı yaklaşımlar dikkate alınarak sürekli güncellendiğini, bu bakış açısının yansımasının alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından uzlaştırma kurumu olduğunu ifade etmiştir.
Uzlaştırmanın; kadim kültür geleneğimizde çok eski zamanlardan beri var olan, onarıcı adalet anlayışını yansıtan bir müessese olduğunu dile getiren Bakan Tunç, uzlaştırma kurumunun ilk kez 2005 yılında ceza adalet sistemimize dahil edildiğini, 2016 yılında uzlaştırmaya ilişkin köklü değişilikler yapıldığını, böylece uzlaştırma kurumunun ceza yargılamasının iş yükünü hafifleten, çözümün taraflarca bulunmasını sağlayan daha etkin bir yapıya kavuşturulduğunu belirtmiştir.
Uzlaştırma kurumunun toplumumuz tarafından da en üst düzeyde kabul edilmiş durumda olduğunu, uzlaştırma süreci sonucunda tarafların; kadın sığınma evlerine, kız yetiştirme yurtlarına, çocuk yuvalarına, Mehmetçik Vakfına bağış, ağaç ve fidan dikme, öğrencilere kırtasiye yardımı, park ve bahçelerin temizlik işlerinde belirli süre çalışma, engelli vatandaşlara yardım, Kızılay’a kan ve kök hücre bağışı gibi sosyal yardımlaşma örneği olan bazı edimler üzerinden anlaşmalarının mutluluk verici olduğunu aktaran Bakan Tunç, uzlaştırmadan elde edilen çıktıların uyuşmazlıkların hızlı, dostane ve barışçıl bir şekilde çözülmesine verilen önemi bir kez daha gösterdiğini dile getirmiştir.
2017 yılından günümüze 1 milyon 664 bin 980 dosyada uzlaşma sağlandığını, müzakere edilen uzlaşma dosyalarının %83’ününün uzlaşma ile neticelendiğini, bu dönemde en az 5 milyon kişinin uzlaşarak uyuşmazlıklarını barışçıl yöntemlerle çözüme kavuşturduğunu, verilerin büyük bir başarıyı ortaya koyduğunu, bu sayıların her yıl için 475 mahkemenin görmesi gereken davanın uzlaşma ile sonuçlandığını gösterdiğini ifade eden Bakan Tunç, Kurumun doğru ve yeknesak bir şekilde uygulanmasını sağlayarak başarısını arttırmak için sürekli yeni arayışlar içinde olunduğunu, önümüzdeki dönemde belirli suçlarda uzman uzlaştırmacı uygulamasına geçileceğini, böylece uzlaştırma sürecinin uyuşmazlık konusuna özgü ihtisas bilgisine sahip uzlaştırmacılar tarafından yürütülerek daha da başarılı sonuçlar alınacağını, söz konusu hususa ilişkin pilot uygulamanın Ankara, İstanbul ve Adana Adliyelerinde tamamlandığını, yakında tüm Türkiye genelinde yaygınlaştırılacağını,yıl içerisinde uzlaştırmacı adaylarına yönelik eğitimlerin de başlayacağını belirtmiştir.
Uzlaştırma dışında diğer alternatif çözüm yöntemlerine de önem verildiğini sözlerine ekleyen Bakan Tunç, kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve önödeme kurumlarının kapsamının genişletildiğini, 2020 yılında seri muhakeme usulü ve basit yargılama usulünün ceza adalet sistemimize dahil edildiğini, uzlaştırma, seri muhakeme usulü, kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve önödeme kurumları ile 2023 yılında 499 bin 718 dosyanın çözüme kavuşturulduğunu, söz konusu alternatif çözüm yöntemleri sayesinde 2023 yılında asliye ceza mahkemelerine ve çocuk mahkemelerine ilk kez açılan davalarda %30 oranında azalma sağlandığını, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin geliştirilmesi için çalışmaların devam edeceğini aktarmıştır.
Açılış konuşmalarının ardından, Sempozyum’da uzlaştırma kurumu çeşitli konular bakımından ele alınmıştır.
Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyesi Prof. Dr. Çetin Arslan Başkanlığındaki birinci oturumda;
Doç. Dr. Selman Dursun “Onarıcı Adalet Bağlamında Uzlaştırma”,
Avrupa Konseyi Uluslararası Uzmanı Christa Pelikan “Uzlaştırma Alanında Avusturya İyi Uygulama Örnekleri’’,
Prof. Dr. Harun Tepe “ Uzlaştırmacılar İçin Etik”,
Prof Dr. Olgun Değirmenci başkanlığındaki ikinci oturumda;
Avrupa Konseyi Uluslararası Uzmanı Helena Soleto “Uzlaştırmacının Müzakereye Hazırlanması ve Müzakere Süreci’’,
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Orhan Cüni “Türk Hukuk Sisteminde ve Mukayeseli Hukukta Uzlaştırma Kurumun Karşılaştırılması”,
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Alternatif Çözümler Daire Başkanı Merve Özcan “Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Geliştirilmesi Projesinin Uzlaştırma Bağlamında Getirdikleri’’,
Prof. Dr. Seydi Kaymaz başkanlığındaki üçüncü oturumda;
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Savcısı Deniz Ayça Öztezcan “Cumhuriyet Savcısı Gözüyle Uzlaştırma’’,
Avukat Nazlı Özlem Atmaca “Taraf Vekili Bakış Açısıyla Uzlaştırma”,
Prof. Dr. Olgun Değirmenci “Uzlaştırmacının Cezai Sorumluluğu ve Suçu Bildirmeme Yükümlüğünün İncelenmesi”,
Konularında sunumlar gerçekleştirmişlerdir.
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)